Verjaardag zonder feeststemming
Mohamed is jarig vandaag. Hij ziet er zomers feestelijk uit op deze hete dag. Ik spreek hem voor de HEMA in Haarlem, al zeventien jaar zijn vaste stek. In Burundi, zijn geboorteland, doen ze niet aan verjaardagen. Maar in Nederland wel, al heeft hij er niet zo veel mee. En helaas is er niet veel reden voor een feeststemming: twee weken geleden is zijn asielaanvraag wederom afgewezen. Samen met de advocaat gaat hij in hoger beroep maar dat betekent weer een periode van onzekerheid en hopen. Bovendien kreeg hij net een brief waarin staat dat hij over twee weken zijn plek in het asielzoekerscentrum (AZC) in Amsterdam moet verlaten, vanwege het IND-besluit. Het beroep staat nog niet in het systeem. Dus heeft hij nog meer stress. Achter de vrolijke en vriendelijke glimlach die Mohamed voor al zijn klanten heeft – heel Haarlem kent hem – verbergen zich grote zorgen.
Thuisland Burundi
Mohamed is geboren in de provincie Bujumbura in Burundi. Een kleine staat tussen Congo, Rwanda en Tanzania. Het was daar mooi, groen en bergachtig. Het was gezellig, met een grote familie, en Mohamed heeft mooie herinneringen aan bijvoorbeeld het Suikerfeest of aan het voetballen. Hij heeft daar de Koranschool bezocht en later verdiende hij wat geld op de markt. Burundi is een land van burgeroorlogen, op een gegeven moment was het er niet meer veilig voor hem. In 2006 vertrok Mohamed daarom naar Nederland. Zijn ouders waren toen al overleden en zijn broer was hem al voorgegaan.
Van AZC naar AZC
Op Schiphol begon zijn reis naar het AZC in Ter Apel en daarna naar verschillende andere AZC’s. Hij verbleef in Amsterdam en in Rotterdam. Nadat de asielaanvraag werd afgewezen, werd hij verplaatst naar uitzetcentrum Zeist. Maar hij heeft daar zijn uitzetting niet afgewacht en vertrok naar Haarlem. Sindsdien gaat hij van uitspraak naar beroep, van slapen in een AZC naar leven op straat. Vier maanden lang had hij een kamer bij Stem in de Stad, maar ook dat was tijdelijk. Heb je geen papieren, dan heb je dus geen huis, geen werk, geen verzekering, geen toekomst. Altijd met de hoop dat het goedkomt, er is geen keuze.
Verlangen naar een gewoon leven
De laatste hoop is een beroep op grond van de menselijkheid: Mohamed heeft Nederlands geleerd, heeft altijd gewerkt in Nederland, heeft geen problemen gehad met de politie en is helemaal gewend hier. Heel Haarlem kent hem. Maar of zijn droom nog uitkomt? Een gewoon leven opbouwen in een veilig land, met werk, een plek om te wonen, af en toe vakantie zoals al zijn klanten, dat is wat hij graag wil. Als bus- of taxichauffeur van Schalkwijk naar het centrum rijden, dat zou ook mooi zijn. Of een dagje meerijden dan. Misschien komt het er toch nog eens van.
Maar tot die tijd is hij vijf tot zes dagen per week met de Straatkrant bij de HEMA te vinden. De mensen kennen hem en vragen hem regelmatig wat hij nodig heeft. En verder kijkt hij naar voetbal. Haarlem is zijn stad maar Ajax is zijn club. Hij woont niet voor niets in de Arena.
Als hij zijn leven over zou mogen doen, dan zou hij dezelfde keuzes maken. Wat anders? En mocht hij in Haarlem komen te overlijden, dan moet er toch feest zijn. Zolang blijft hij hopen en elke nacht bidden.
Haarlem, juli 2025
