Jolande

Een meisje van de straat

Op 9 april 1959 werd Yolande geboren, dochtertje van Wilhemina en Hendrik Valentijn, als tweede dochter. Zij konden hun geluk niet op, vijf jaar daarvoor was Hendrik met Wilhemina getrouwd, misschien heetten zij wel gewoon Henk en Wil maar dat doet er niet toe. Zielsveel hielden zij van elkaar. De trouwfoto’s liegen er niet om, een charmante man met een lieve vrolijk meid in een wolk van tule die elkaar het ja-woord gaven. Maar dit sprookje eindigde niet zo veelbelovend als het begon, in het kraambed drie weken na de geboorte van Yolande overleed Wilhelmina. Een ramp voor het jonge gezin.

De vader van Jolande moest doordeweeks werken als stukadoor, daarom besloot hij het baby’tje Yolande in een kindertehuis te laten opnemen dichtbij zijn huis in de stad.

Elk weekend kwam Jolande naar huis en dan was het gezellig en kon hij voor haar en haar zuster zorgen. Yolande had een geweldig jeugd, vertelde zij mij en een heel goede band met haar vader.

Toen zij dertien jaar was mocht zij terug naar huis maar dat wilde zij niet. Zij vond het leven zoals zij dat gewend was heerlijk en zou altijd heel positief over het kindertehuis blijven spreken. Twee jaar later ontmoette zij in een ander kindertehuis Ro. Hij zou haar partner worden voor meer dan dertig jaar. Samen werden zij volwassen, samen ontdekten zij de drugs. Drugsgebruik was in Amsterdam niet zoals nu, de stad was nog onschuldig, er was minder criminaliteit, minder brutaliteit, het was minder hard, volgens Yolande.

Het was nieuw, spannend en elke dag bracht weer nieuwe uitdagingen voor Yolande. Ik stel mij zo voor dat zij samen met Ro, drugs scoorde op de wallen, experimenteerde en samen in hogere sferen raakte. De gevolgen van gebruik, daar werd niet over gesproken en aan gedacht. Yolande vertelde mij, dat zelfs de politie niet goed wist wat de impact was van drugs. Wat zij wel zagen was dat er heel veel mensen aan onderdoor gingen door verkeerd gebruik.

Mensen die onder anderen hier begraven liggen, vrienden van de straat. Daarom besloot Yolande op het laatste moment, om toch op Sint Barbara begraven te worden, tussen haar mensen.

Yolande vertelde mij dat zij vrijwel direct op zeventienjarige leeftijd verslaafd was. Het heeft dertig jaar geduurd voor zij gecontroleerd is gaan gebruiken. Daarvoor werd er geëxperimenteerd wat ook bij veel mensen fatale gevolgen had. In deze scene groeide Yolande op. Op straat was het gezellig, zij trok met groepen mensen waarbij zij zich thuis voelde er was altijd wel iemand waarmee zij mee kon praten en lachen. Van Ro, kreeg zij twee prachtige zonen, Winston en Quincy. Tijdens haar zwangerschap gebruikte zij geen drugs. ‘Dat doe je niet!’ zei zij stellig. De jongens konden niet bij haar blijven wonen, Jolande besloot om hen uit huis te plaatsen. Net zoals haar vader dit ook bij haar had gedaan. Yolande had goede herinneringen aan het kindertehuis en wilde niet dat zij in een pleeggezin zouden belanden.

Toch knaagde het jaren later nog aan haar dat zij niet zelf voor haar kinderen kon zorgen. Het drugsgebruik was daar de oorzaak van.

De mensen uit de parallelle wereld, waar het niet vreemd is om een pijpje te roken in plaats van een kopje thee te drinken. Een wereld waar Yolande heel gelukkig in is geweest en waar zij dankbaar was voor het leven al vond zij het werken op de wallen iets minder. ‘Ik spéélde de prostituee, maar ik wàs Yolande, een meisje wat graag lachte en vrij en gelukkig was buiten op straat.

Wanneer je echter kijkt vanuit de maatschappij zoals de niet-gebruikers die ervaren, dan is het een eenzijdig, hard en rauw leven geweest vol drugs, en armoedige omstandigheden.

Bovenaan deze pagina ziet u een foto van het beeld dat Yolande maakte. Dat is niet rauw en hard, dat is gemaakt van zacht zeepsteen, zij maakte er drie gaten in. Ik zag er direct een moeder in die beschermend vooroverbuigt naar haar kinderen. Er zitten wel drie gaten in het beeld, er ontbrak iets het was niet compleet. De moeder die zij heel jong verloor, de moeder die zij zo graag zelf had willen zijn en wat maar heel gedeeltelijk lukte.

Niets rauw, maar liefdevol en warm. Zoals ik Yolande kort meemaakte, zag ik een lieve streetwise vrouw die over het leven nadacht en ook heel goed wist wat zij wilde.

Het leven is je gegeven, Yolande heeft er mee gedaan wat bij haar paste, nu vond zij dat het genoeg was geweest en keert zij terug naar een parallelle wereld die wij niet kennen.

Yolande was niet eenzijdig, diep van binnen zat een vrouw die nadacht over het leven, die zichzelf vragen stelde en realistisch was.

Zij maakte dit kunstwerkje met de grote gaten erin, ik hoop van ganser harte dat zij nu op een plek is waar rust heerst en zij herenigd kan worden met alle mensen die haar lief waren en de gaten gedicht zullen worden.